W tym artykule chciałabym poruszyć temat wpływu zajęć plastycznych

na rozwój dziecka ze spektrum autyzmu.

Z powodu ograniczonej ilości miejsca nie będę mogła, oczywiście rozwinąć tego tematu, jedynie kilka najistotniejszych kwestii z nim związanych.

Dla postronnych obserwatorów podczas zajęć plastycznych najważniejszy może się okazać ich efekt końcowy, nie zawsze z resztą spełniający kryteria estetyki. Z punktu widzenia terapii najważniejsze jednak dzieje się w trakcie takich zajęć. Zajęcia te to możliwość odkrywania nowych materiałów i technik plastycznych (także tych najprostszych) i wyrażenia siebie i swoich emocji oraz przeżyć.

Dla wysoko funkcjonujących dzieci z zaburzeniami komunikacji, zajęcia plastyczne zachęcają do reprezentowania swoich doświadczeń. Podczas takich zajęć jest to dla uczniów z autyzmem łatwiejsze niż podczas innych, gdyż uczestnictwo w nich wymaga stosowania mniejszej ilości słów. Wiele osób z autyzmem jest bardzo skupionych na obrazach i bodźcach wizualnych, a wielu “myśli obrazami”. Dlatego twórczość plastyczna może okazać się dla nich atrakcyjna.

Wspólne zajęcia plastyczne mogą być też wspaniałym czasem tworzenia relacji.

Kiedy obaj partnerzy komunikacyjni skupiają się na tworzeniu sztuki w pozytywnej atmosferze osobom ze spektrum autyzmu łatwiej nawiązywać kontakty niż “twarzą w twarz.” Zmniejszone są wtedy trudności komunikacyjne, z jakimi borykają się takie osoby (np. odczytywanie emocji z ekspresji twarzy czy tonu głosu). Dzięki temu takim osobom łatwiej ćwiczyć umiejętności komunikacyjne i społeczne. Zajęcia takie mogą być świetnym ćwiczeniem integracyjnym, pozwalającym uczniom zarówno z niepełnosprawnościami jak i bez spojrzeć na siebie w inny, niestereotypowy sposób.

Niezwykle ważnym elementem funkcjonowania osób ze spectrum autyzmu jest ich nadwrażliwość na niektóre bodźce.

Zajęcia plastyczne mogą być czasem pozwalającym na zapoznanie się z nieprzyjemnym doznaniem (np. nielubianą fakturą) i stopniowym odwrażliwianiem się na nie. Mogą być też zajęciami, podczas których pewne charakterystyczne dla osób z autyzmem aktywności jak np. darcie papieru może zostać przekształcone w aktywność twórczą.

Dlatego jak pokazują badania zajęcia plastyczne i arteterapia w przypadku osób z autyzmem może być jednym z elementów budowania samoświadomości i relacji. Zachęca do dalszego rozwoju.

Badania pokazują, że arteterapia wspiera rozwój uczniów z spectrum autyzmu w następujących obszarach:

1. komunikacji ekspresywnej
2. radzeniu sobie z emocjami
3. elastyczności zachowań i łatwiejszym podejmowaniu decyzji
4. ogólnym rozwoju umiejętności

Podsumowując zajęcia plastyczne i arteterapia dla osób z autyzmem niosą ze sobą nieocenione korzyści, nie tylko dla nich samych, ale także dla ich otoczenia. Dzięki możliwości ekspresji skupionej na bodźcach wizualnych osoby takie łatwiej mogą wyrazić siebie i nawiązywać kontakty z innymi. Dzięki kontaktowi z różnorodnymi materiałami i technikami plastycznymi mogą odwrażliwić się na niektóre awersyjne bodźce, a pewne zachowania kompulsywne mogą zostać przekształcone w zachowania twórcze.

Katarzyna Poznańska

Terapeuta

w Centrum Edukacyjnym Saplings

Bibliografia:

1. Art Therapy as an Intervention for AutismMelinda J. Emery,Lake Forest, CA, z: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ682598.pdf
2. https://the-art-of-autism.com/the-value-of-art-therapy-for-those-on-the-autism-spectrum/
3. https://the-art-of-autism.com/the-value-of-art-therapy-for-those-on-the-autism-spectrum/
4. https://the-art-of-autism.com/the-value-of-art-therapy-for-those-on-the-autism-spectrum/
5. Art Therapy as an Intervention for AutismMelinda J. Emery,Lake Forest, CA, z: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ682598.pdf

Więcej informacji znajdą Państwo na naszym facebooku!

Jeśli po przeczytaniu artykułu pojawiły się jakiekolwiek pytania, prosimy o kontakt!