Zacznijmy od wskazówek, które można zastosować w każdym pomieszczeniu.
Kolory ścian
Jeśli do tej pory w domu lub szczególnie w pokoju dziecka z autyzmem dominowały żywe, intensywne kolory – można zastanowić się nad ich zmianą. Warto rozważyć kolory stonowane, pastelowe, zwłaszcza w miejscu, w którym dziecko ma uczyć się, odpoczywać i zasypiać. Dodatkowo farba zmywalna dostępna obecnie w wielu sklepach może być dobrym rozwiązaniem. Zwłaszcza dla dzieci, którym zdarza się malować po innych powierzchniach niż kartka papieru. W przypadku dekoracji lepiej ograniczyć się do kilku. Najlepsze są te, które sprawią, iż otoczenie wyda się przytulne. Mogą to być np. rodzinne fotografie, zamiast tych, które dominują w pomieszczeniu i negatywnie wpływają na koncentrację dziecka z autyzmem.
Oświetlenie
Może mieć wpływ na poziom odprężenia dziecka z autyzmem, dlatego warto pomyśleć o kilku punktach światła, które można dostosować, zamiast jednego głównego. Innym pomocnym rozwiązaniem może okazać się funkcja regulacji natężenia oświetlenia.
Łazienka
W tym pomieszczeniu ważnym przedmiotem mogą okazać się schodki lub stopień, które są pomocne w nauce samodzielnego korzystania z toalety oraz pozostałych czynności higienicznych, jak mycie rąk, buzi oraz zębów. Innym przydatnym rozwiązaniem jest nakładka na muszlę, która umożliwia stabilniejszy siad na toalecie oraz pozwala zmniejszyć strach przed wpadnięciem do niej.
Podłogi
Jeśli dziecko akceptuje różne faktury dobrym pomysłem mogą okazać się dywany, które pomogą w wyciszeniu pomieszczenia oraz dodatkowo dostarczą przyjemnych doznań sensorycznych. Aby sprawdzić jakie faktury są tolerowane przez dziecko można wspólnie z nim udać się do sklepu oferującego dywany i obserwować jego reakcję podczas dotykania różnych modeli.
Innym rozwiązaniem jest domowa „ścieżka sensoryczna”. Wiele sklepów umożliwia cięcie wykładzin z rolki, dzięki czemu można wybrać kilka rodzajów, np. z długim i krótkim włosiem, mniej i bardziej szorstkie. Następnie po rozłożeniu ich w domu warto spróbować zachęcić dziecko do chodzenia po nich w skarpetkach, na boso i dotykania rękoma. Dziecko samo wybierze najbardziej odpowiadające mu faktury, a rodzic łatwo to zaobserwuje zwracając uwagę, którymi kawałkami dziecko najchętniej i najdłużej się zajmowało.
Pokój dziecka
W pokoju, w którym dziecko spędza dużo czasu warto stworzyć kącik sensoryczny. Może być on w formie pudełka, gdzie znajdą się lubiane przez dziecko przedmioty, np. gniotki, masy plastyczne, grające lub świecące zabawki, masażery, kostki manipulacyjne. Przedmioty te pozwolą się mu się odprężyć i zrelaksować.
Miękkie meble, jak worek sako lub duży puf wpływają pozytywnie na układ nerwowy. Mogą być również dobrym rozwiązaniem, jeśli chcemy stworzyć kąt, w którym dziecko będzie odpoczywać lub czytać książki. Jeszcze innym miejscem, które pozwoli dziecku na wyciszenie jest materiałowy namiot lub domek do zabawy.
Rolety lub zasłony zaciemniające pomogą ułatwić zasypianie odcinając dopływ różnego rodzaju światła zza okna. W przypadku jeśli dziecko nie czuje się bezpiecznie w całkowitej ciemności, sprawdzić może się lampa lava lub solna.
Warto pamiętać, że powyższe rady, to jedynie propozycje, które mogą, ale nie zawsze muszą okazać się skuteczne. Dlatego tak ważna jest obserwacja własnego dziecka, jego zainteresowań i preferencji, aby na tej podstawie dobrać odpowiednie rozwiązanie.
Karolina Łuczkiewicz
Terapeuta Sali B
Centrum Edukacyjnego Saplings
Bibliografia:
1. Leniston T., Grounds R.: Dom oswojony. Jak stworzyć bezpieczną przestrzeń dla dziecka z ASD. Kraków, 2020.