Pracując z dziećmi ze spektrum autyzmu zastanawiamy się, które metody, narzędzia będą skuteczne. Prześcigamy się w tworzeniu coraz to nowszych pomocy, szukając idealnego rozwiązania dla naszych uczniów. Są takie narzędzia, które uwielbiamy i takie, pod którymi się nie podpiszemy. Jednym z naszych ulubionych są historyjki społeczne (Social Stories).
Czym właściwie są historyjki społeczne i po co zostały stworzone?
Opiekunką Social Stories jest Carol Gray, która zaczęła tworzyć opowiadania dla swoich uczniów. Historyjki te dotyczyły tematów codziennych, które dla wielu z nas wydają się być oczywiste, dla wielu uczniów ze spektrum autyzmu, stanowią często trudności. Historyjki społeczne to skuteczne narzędzie do nauki dla uczniów w różnym wieku. Ich tworzenie rozpoczyna się od rozpoznania trudności z którą borykają się uczniowie. Następnie, w oparciu o rozmowy z rodzicami, opiekunami uczniów, zbiera się informacje, które mają nakreślić szczegóły problemu. Social Stories musi zawierać w sobie pochwały, pozytywne informacje na temat ucznia, z którym pracujemy, doceniać jego zaangażowanie w podejmowane działanie, nawet jeżeli historyjka kończy się informacją o np. przegranej rozgrywce. Ważne, aby autor odpowiedział na pytania: kto? Co? Kiedy? Gdzie? Dlaczego? Jak?
Historyjka posiada wstęp, który nawiązuje do problematycznego tematu, rozwinięcie, które zawiera detale oraz zakończenie, w którym wyciągane są wnioski. Korzystnym jest także powiązanie historii z tym co było, jest i z tym co będzie. Podawać pewne rozwiązania, stanowić pozytywny wzorzec dla naszego ucznia. Tytuł powinien jednoznacznie wskazywać, czego będzie dotyczyła cała opowieść.
Dlaczego historyjki obrazkowe są tak ważne w rozwoju i nauczaniu rozumienia poleceń
czy sytuacji społecznych przez naszych uczniów z autyzmem?
Nasi uczniowie mają z tym duże trudności. Często słyszymy – „Ale proszę Pani, powiedziałam mu, że ma tak nie robić, że tak nie wolno ale on nadal tak robi.”. Kiedy proponujemy w takiej sytuacji przedstawienie historyjki obrazkowej często widzimy ogromne zaskoczenie u osób, które wcześniej nie wykorzystywały tej metody do rozwiązania trudności, które pojawiały się u ich uczniów czy dzieci. Jednak zastanówmy się. Czy kiedy kupuję meble z Ikea to łatwiej będzie mi je ułożyć korzystając z instrukcji słownej czy obrazkowej? Większość z nas powie – OBRAZKOWEJ! Dokładnie. Kiedy coś widzimy, łatwiej jest nam to zrozumieć.
Instrukcje obrazkowe towarzyszą nam każdego dnia. Kiedy jesteśmy w centrum handlowym i chcemy skorzystać z toalety, czego szukamy? Instrukcji obrazkowej. Dzięki niej łatwiej nam trafić w odpowiednie miejsce. Kiedy będziemy na górskiej wspinaczce a nasz telefon rozładuje się. My nie będziemy wiedzieć gdzie jesteśmy, gdzie iść, a na tablicy informacyjnej jest tekst w obcym języku. Zrozumiemy go? A kiedy będzie tam dodatkowo mapa i wskazówki obrazkowe? Łatwiej będzie dotrzeć do miejsca docelowego, prawda?
Dzięki historyjce obrazkowej można wytłumaczyć naszym uczniom wiele sytuacji społecznych. Jeden z podopiecznych z którym miałyśmy przyjemność pracować, nie potrafił zrozumieć dlaczego część kolegów z jego klasy darzy go sympatią a część nie. Jak to możliwe, że on ich lubi a oni go nie?!
Z pomocą w wytłumaczeniu tego problemu posłużyły nam sondaże / ankiety. Zobrazowaliśmy uczniowi zależność na podstawie tych narzędzi. Kiedy proponujesz ludziom na obiad pomidorową lub rosół – nie wszyscy wybiorą to samo. Prawda? Kilka przykładów za pomocą wykresów i udało się. My także myślimy obrazami. Wykorzystujemy je w naszej codzienności. Pozwalają nam one zrozumieć więcej.
Jeżeli coś jest dobre dla nas – jest to również dobre dla naszego ucznia 🙂
Monika Mucha
Dyrektor ds. pedagogicznych Centrum Edukacyjnego Saplings
Marlena Tomczak – Kukulska
Logopeda oraz terapeuta Centrum Edukacyjnego Saplings
Netografia: