Z początku była ona przystosowana do pracy z dziećmi o nieharmonijnym rozwoju psychomotorycznym, czyli z dziećmi, u których pojawiało się ryzyko dysleksji. Następnie uwzględniono ją w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie oraz z innymi typami niepełnosprawności, takimi jak autyzm, mózgowe porażenie dziecięce, dzieci z wadą słuchu, wzroku.
Metoda ta jest uniwersalna do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Głównym założeniem Metody Dobrego Startu jest współdziałanie i rozwijanie kilku funkcji: wzrokowych, słuchowych, językowych, dotykowo-kinestetycznych i motorycznych. Wymienione funkcje leżą u podstaw złożonych czynności czytania i pisania. Celem jest także dokonanie lateralizacji, czyli ustalenie ręki dominującej oraz orientacji w lewej i prawej stronie ciała i w przestrzeni.
Zajęcia wprowadzające rozpoczynają się ćwiczeniami orientacyjno-porządkowymi, takimi jak np. maszerowanie przy muzyce, zbiórka w szeregu, przyjmowanie postaw „baczność”, „spocznij”, zwroty w prawo, w lewo, w tył, które ćwiczą orientację w schemacie ciała i przestrzeni. Dzieci witają się ze sobą na różne sposoby, np. przez powitanie paluszków, podanie rąk, salutowanie. Kolejnym punktem zajęć wprowadzających jest słuchanie piosenki, która towarzyszy podczas wszystkich wykonywanych później ćwiczeń. Prowadzący zadaje pytania, dotyczące treści utworu, zwraca uwagę na jego sens, wyjaśnia niezrozumiałe pojęcia i wzbogaca wiedzę uczestników o otaczającym świecie. Dzieci podczas swoich wypowiedzi analizują, syntetyzują, porównują kształcąc procesy myślenia.
Drugą częścią zajęć, prowadzonych Metodą Dobrego Startu,
są zajęcia właściwe, do których należą ćwiczenia ruchowe.
Jest to przede wszystkim zabawa ruchowa, która ma charakter usprawniający i relaksacyjny. Nauczyciel proponuje zabawę nawiązującą do tematyki piosenki, a dzieci wykonują ruchy dłońmi, stopami, palcami. Program przewiduje przechodzenie od ćwiczeń prostych do bardziej skomplikowanych, a więc od ruchów motoryki dużej do motoryki małej. Ważnym elementem są też ćwiczenia relaksujące.
Kolejny etap to ćwiczenia ruchowo-słuchowe, gdzie dołączony jest element muzyczny.
Dzieci uczą się poczucia rytmu, wykonują rytmiczne ruchy. Ma to również charakter zabawowy, który polega na przedstawianiu ruchem treści piosenki. Zasadniczą częścią metody są ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe. Wzory graficzne stanowią podstawę ćwiczeń. Zadaniem uczestników jest odtworzenie ruchem (element ruchowy) wzoru graficznego (element wzrokowy) w rytm śpiewanej piosenki (element słuchowy).
Występują cztery etapy ćwiczeń ruchowo-słuchowo-wzrokowych:
- „samodzielne odtwarzanie ruchem rytmu piosenki lub dobieranie wzoru do piosenki,
- pokaz i omówienie wzoru, demonstracja ćwiczenia,
- utrwalenie wzoru i jego powiązania z piosenką – wodzenie palcem po wzorze,
- odtwarzanie wzoru różnymi technikami: w powietrzu (ręką), na powierzchni stołu lub podłogi (palcem na tackach z piaskiem), na dużym arkuszu lub na tabliczkach (kredą, węglem, kredkami), na kartce papieru (pędzlem, ołówkiem), w liniaturze zeszytu (długopisem, mazakiem).”
Omawiane ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe są kluczowym punktem przy wykorzystywaniu Metody Dobrego Startu. Wpływają na funkcje psychomotoryczne. Uczestnicy mają możliwość przyswajania wzorów graficznych polisensorycznie.
Zakończenie zajęć można przeprowadzić w formie zabawy bądź piosenki. Ma ona charakter wokalno-rytmiczny. Jednocześnie usprawnia się motorykę oraz percepcję słuchową. Jest to czas na relaksację, dzieci mogą rozładować napięcie emocjonalne, które powstało na skutek wykonywania intensywnych ćwiczeń.
Wdrożenie w zajęcia Metody Dobrego Startu to dla dzieci
możliwość poznawania materiału wielozmysłowo, wzrokowo, słuchowo i ruchowo.
Pracując w formie zespołowej nawiązują się kontakty społeczne między rówieśnikami i uczy to współdziałania w grupie. Śpiew, muzyka, ruch i plastyka we wzajemnym powiązaniu i zaktywizowaniu uspokaja system nerwowy dziecka.
Kinga Bortnowska
Wychowawca Sali A
w Centrum Edukacyjnym Saplings
Dominika Walewska
Terapeuta Sali A
w Centrum Edukacyjnym Saplings
Agnieszka Szolek
Terapeuta Sali A
w Centrum Edukacyjnym Saplings
Bibliografia:
- Bogdanowicz M., Szewczyk M., Metoda Dobrego Startu. Od słowa do zdania, od zdania do tekstu. Wspomaganie rozwoju dzieci, zwłaszcza z opóźnionych rozwojem mowy i wadą słuchu, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk, s. 5-6, 2011;